Top 7 Làng nghề truyền thống nổi tiếng nhất Hưng Yên giá trị bản sắc cao

Top 7 Làng nghề truyền thống nổi tiếng nhất Hưng Yên giá trị bản sắc cao1. Nghề làm Tương Bần – Đặc sản của mảnh đất Hưng Yên
Nếu bạn có dịp ghé thăm thị trấn Bần Yên Nhân, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên, chắc chắn sẽ không thể bỏ qua các cửa hàng tương Bần nổi tiếng – một đặc sản lâu đời của vùng đất này. Tương Bần, từng là món ăn được dâng lên vua chúa, cho đến ngày nay vẫn giữ nguyên sức hấp dẫn với những ai yêu thích ẩm thực truyền thống.

Nguyên liệu chính để làm tương Bần bao gồm nếp cái hoa vàng, đỗ tương và muối. Quy trình sản xuất tương trải qua ba công đoạn: làm mốc, ngả đỗ và phơi tương. Gạo nếp được nấu chín thành xôi, rồi ủ trong nia khoảng 2 ngày 2 đêm để tạo mốc xanh. Lá sen được dùng để tạo hương thơm đặc trưng cho mốc. Đỗ tương được rang vàng, xay nhuyễn và ngâm trong chum sành từ 7 đến 10 ngày để đạt màu vàng đỏ. Sau đó, xôi mốc xanh được tưới nước tương và ủ qua đêm cho mốc chuyển sang màu vàng. Cuối cùng, mốc được đặt vào chum, trộn với muối, khuấy đều và phơi dưới nắng. Quá trình phơi kéo dài ít nhất một tháng, giúp tương có hương vị đặc trưng. Tương Bần ngon phải có màu vàng óng ánh, giống như mật ong.

Tương Bần không chỉ là món nước chấm tuyệt vời cho các món ăn như rau muống luộc, thịt luộc, bánh đúc… mà còn là niềm tự hào của người dân Hưng Yên. Một câu ca dao nổi tiếng từ lâu đã được lưu truyền qua các thế hệ:
Top 7 Làng nghề truyền thống nổi tiếng nhất Hưng Yên giá trị bản sắc cao
"Em đi trăm quán ngàn cầu
Hải vị cũng thuộc, sơn hào cũng quen
Mà sao em vẫn cứ thèm
Đĩa rau muống luộc, lại thêm tương Bần."

2. Nghề làm Hương Cao Thôn
Khoảng 40 km từ thủ đô Hà Nội, làng hương Cao Thôn nằm ở xã Bảo Khê, thành phố Hưng Yên, là một trong những làng nghề làm hương lớn nhất cả nước. Làng Cao Thôn, còn được biết đến với tên gọi Thôn Cao, nằm bên dòng sông Hồng, là một nơi thanh bình và là cái nôi của nghề làm hương truyền thống, đã tồn tại từ thế kỷ 18. Bà Đào Thị Khương, một người con của làng, được coi là người sáng lập ra nghề làm hương và truyền dạy cho bà con trong làng. Bà hiện được tôn vinh là tổ nghề và được thờ tại nhà thờ tổ họ Đào ở làng Cao Thôn.

Nghề làm hương tại Cao Thôn đã tồn tại gần 300 năm và hiện nay, làng nghề cung cấp việc làm cho khoảng 600 lao động từ trong làng và các khu vực lân cận. Mỗi năm, sản lượng hương xạ của làng đạt khoảng 10 triệu nén. Nghề làm hương không kén chọn lao động, vì vậy ai cũng có thể tham gia sản xuất.

Làng Cao Thôn không chỉ nổi bật với nghề làm hương mà còn là điểm du lịch hấp dẫn. Du khách đến đây không chỉ được tham quan quy trình sản xuất hương mà còn có cơ hội trải nghiệm tự tay làm và thắp hương. Làng có không gian yên bình, với những con đường sạch đẹp, đình chùa cổ kính, là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích tìm hiểu về văn hóa và nghề truyền thống.

3. Nghề đúc đồng Lộng Thượng
Nằm giữa vẻ đẹp thanh bình của Văn Lâm, Hưng Yên, là làng nghề đúc đồng Lộng Thượng – một điểm đến không thể bỏ qua cho những ai yêu thích khám phá di tích lịch sử và làng nghề truyền thống. Làng đúc đồng Lộng Thượng, thuộc xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, nổi tiếng từ lâu với các sản phẩm đúc đồng tinh xảo như đỉnh đồng, lư hương, lọ hoa… Những sản phẩm này từng được xuất khẩu và trang trí cho các cung đình ở kinh thành Thăng Long xưa.

Làng nghề này đã tồn tại hàng trăm năm, mỗi sản phẩm đồng là kết quả của sự kết hợp giữa kỹ thuật và đam mê của những nghệ nhân làng Lộng Thượng. Quá trình làm đồng đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ, với năm công đoạn chính: tạo hình, tạo khuôn đúc, pha chế, nấu và rót đồng, trạm khắc và đánh bóng sản phẩm. Không chỉ vậy, đúc đồng còn là nghề đòi hỏi sự kiên nhẫn và tinh tế, mỗi sản phẩm là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo.

Ngày nay, nghề đúc đồng ở Lộng Thượng không chỉ phát triển mạnh mẽ mà còn được truyền lại cho các thế hệ trẻ. Các nghệ nhân trẻ trong làng không chỉ kế thừa truyền thống mà còn sáng tạo, áp dụng công nghệ hiện đại vào quy trình sản xuất, tạo ra những sản phẩm không chỉ mang đậm giá trị truyền thống mà còn phản ánh sự sáng tạo, hiện đại.

4. Làng nghề long nhãn Hồng Nam
Hưng Yên nổi tiếng với giống nhãn lồng thơm ngon, và không chỉ có nhãn tươi, nơi đây còn chế biến long nhãn đóng hộp. Mặc dù nghề chế biến long nhãn có mặt ở nhiều địa phương trong tỉnh, nhưng quy mô lớn nhất vẫn tập trung ở phường Hồng Nam, thành phố Hưng Yên.

Trước đây, người dân thường đem quả nhãn cho vào lò sấy khô rồi bóc thành long, gọi là long tệt. Ngày nay, để tạo ra sản phẩm long nhãn chất lượng hơn, người ta xóay tách hạt, sau đó mới cho vào lò sấy và đóng hộp, tạo thành long xóay. Những quả long nhãn sau khi sấy có màu vàng nhạt, mùi thơm đặc trưng và rất bổ dưỡng. Long nhãn có thể dùng để nấu chè, ngâm rượu hoặc ăn trực tiếp. Không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước, long nhãn Hưng Yên còn được xuất khẩu sang các thị trường quốc tế như Trung Quốc, Nhật Bản...
Top 7 Làng nghề truyền thống nổi tiếng nhất Hưng Yên giá trị bản sắc cao

Hiện nay, nghề làm long nhãn phát triển mạnh mẽ tại các làng như Ba Hàng, Phương Chiểu, Hồng Nam, Tân Hưng, Hoàng Hanh, với hơn 100 hộ gia đình tham gia nghề này. Mỗi năm, sản lượng long nhãn cung cấp ra thị trường đạt hơn 100 tấn. Điều đặc biệt là dù xã hội phát triển, nhiều làng nghề truyền thống gặp khó khăn trong việc duy trì, nghề làm long nhãn ở Hưng Yên vẫn vững vàng phát triển nhờ sự chăm chỉ và sáng tạo của người dân nơi đây. Các thế hệ trẻ không chỉ lưu giữ nghề truyền thống mà còn áp dụng các phương pháp canh tác và chế biến mới để phát triển nghề và đưa sản phẩm ra thế giới.

Làng nghề long nhãn Hồng Nam

5. Làng nghề chạm bạc thôn Huệ Lai
Làng quê luôn là nơi khiến mỗi người mong muốn trở về sau những tháng ngày làm việc vất vả. Một điểm đến thú vị cho bạn khi ghé thăm Hưng Yên chính là làng Phù Ủng, huyện Ân Thi, nơi cách thành phố Hưng Yên khoảng 35km về phía Bắc. Đây là quê hương của danh tướng Phạm Ngũ Lão, một trong những vị tướng tài ba của Trần Hưng Đạo, người đã giúp đánh bại quân Nguyên Mông và Ai Lao. Tới đây, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng quần thể di tích đền Phù Ủng, mà còn được nghe kể về những chiến công hiển hách của ngài.

Ngoài những giá trị lịch sử, làng Phù Ủng còn nổi tiếng với nghề truyền thống chạm bạc, và đặc biệt là làng nghề chạm bạc Huệ Lai. Khi đến đây, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm các công đoạn chế tác những sản phẩm trang sức vô cùng độc đáo và tinh xảo.

Lúc mới hình thành, nghề chạm bạc gặp phải không ít khó khăn về vốn, nhân lực và thị trường tiêu thụ. Những ngày đầu, việc sản xuất chủ yếu sử dụng các phương tiện thủ công, nhưng giờ đây, hầu hết các máy móc trong nghề đều sử dụng động cơ điện, như máy cườm, máy cán, máy đúc… Điều này đã giúp tăng năng suất lao động lên từ 3 đến 4 lần, chất lượng sản phẩm cũng được cải thiện và thị trường tiêu thụ ngày càng rộng lớn. Trước kia, sản phẩm chỉ tiêu thụ ở các tỉnh lân cận như Hải Dương, Hải Phòng, Hà Nội, thì nay đã có mặt ở nhiều tỉnh, thành phố trong và ngoài nước. Các sản phẩm chủ yếu được làm theo đơn đặt hàng, bên cạnh đó, thợ chạm bạc cũng sáng tạo ra nhiều mẫu mã mới và chất lượng cao như dây chuyền, nhẫn, vòng tay, hoa tai, vòng cổ…

Để nâng cao năng lực sản xuất, năm 1998, Hợp tác xã (HTX) chạm bạc Phù Ủng được thành lập. Ban đầu, HTX chỉ có hơn 20 hộ tham gia, nhưng đến nay, đã phát triển lên 48 hộ với 197 lao động trực tiếp, bên cạnh đó là hơn 1.000 lao động gia công cho HTX.

Chạm bạc, hay còn gọi là nghề kim hoàn, yêu cầu sự kiên nhẫn và tài hoa. Người thợ cần có đôi bàn tay khéo léo để tạo ra các hoa văn tinh tế trên sản phẩm. Mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên trì, và sự sáng tạo, để cho ra những sản phẩm không chỉ đẹp mắt mà còn có giá trị nghệ thuật cao.
Top 7 Làng nghề truyền thống nổi tiếng nhất Hưng Yên giá trị bản sắc cao

6. Làng nghề mộc mỹ nghệ xã Hòa Phong, Mỹ Hào
Xã Hòa Phong, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên, nổi tiếng với nghề mộc truyền thống, đã khẳng định được uy tín của mình trên thị trường trong nước cũng như quốc tế. Làng nghề mộc mỹ nghệ ở đây hiện có đến 7/7 thôn tham gia sản xuất các sản phẩm mộc mỹ nghệ và đồ dân dụng, với khoảng 1.700 hộ gia đình làm nghề. Trong đó, thôn Vân Dương có gần 430 hộ và thôn Hòa Đam với gần 280 hộ là hai thôn tập trung nhiều thợ mộc nhất.

Điều đặc biệt ở xã Hòa Phong là mỗi làng đều phát triển nghề mộc theo một thế mạnh riêng biệt. Ví dụ, làng Phúc Thọ chuyên về đồ mộc dân dụng, trong khi làng Phúc Miếu lại nổi tiếng với các sản phẩm chạm khắc đồ gỗ mỹ nghệ, đồ thờ và các chi tiết trang trí cho các công trình kiến trúc. Các sản phẩm mộc ở đây rất đa dạng, bao gồm các sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ như salon Âu, Á, chạm khắc cây cảnh, con giống, và các đồ gia dụng. Trong những năm gần đây, chất lượng sản phẩm mộc của xã Hòa Phong đã được nâng cao và tạo dựng được uy tín lớn trên thị trường, thu hút khách hàng từ khắp các tỉnh thành và cả từ nước ngoài.

Tuy nhiên, để có được sự phát triển như hiện nay, những người thợ mộc ở đây đã phải trải qua rất nhiều khó khăn và thử thách. Họ không chỉ giữ gìn và phát triển nghề mộc truyền thống mà còn không ngừng cải tiến kỹ thuật và mẫu mã sản phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Làng nghề mộc mỹ nghệ xã Hòa Phong, Mỹ Hào

7. Làng nghề làm mành thôn Đa Quang
Thôn Đa Quang, xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, Hưng Yên, từ hàng trăm năm nay đã nổi tiếng với nghề làm mành tre thủ công. Nghề làm mành yêu cầu sự khéo léo và tỉ mỉ trong từng công đoạn, từ việc cưa nứa, chẻ nan cho đến công đoạn đan mành.

Nứa để làm mành phải được chọn lọc kỹ lưỡng từ cây nứa già, gióng dài. Chính vì vậy, mành làm ra sẽ rất bền và chắc chắn. Mành có đẹp hay không, nan có đều hay không hoàn toàn phụ thuộc vào đôi bàn tay khéo léo và khỏe mạnh của người thợ chẻ nan. Sau khi nứa được chọn, các đoạn cây sẽ được cắt theo kích thước từng loại mành, rồi tiếp tục chẻ thành từng nan. Đan mành là công đoạn cuối cùng, và không chỉ người lớn mà trẻ nhỏ cũng có thể tham gia nếu thao tác nhanh nhẹn. Để tăng thêm độ bền và làm cho mành đẹp hơn, sau khi hoàn thiện, người thợ có thể phun thêm một lớp sơn bảo vệ.

Với người dân làng Cuông, nghề làm mành không chỉ giúp họ có thu nhập ổn định trong những mùa nông nhàn, mà còn là niềm vui, là những khoảnh khắc thư giãn quý báu. Những "nghệ nhân vót nan" đã biến những cây tre làng đơn giản thành những chiếc nan mành mảnh dẻ, mềm mại, tạo nên những chiếc mành đậm đà bản sắc văn hóa Việt.